در طراحی و اجرای سیستم‌های برق‌رسانی ساختمان‌ها و تأسیسات صنعتی یکی از مهم‌ترین مراحل، محاسبه دقیق مقدار کابل برق مورد نیاز است. این محاسبات در تأمین نیازهای انرژی سیستم و در برقراری ایمنی و کارایی تأسیسات برق تأثیر مستقیم دارد. محاسبه متراژ کابل برق به عوامل مختلفی بستگی دارد و باید به‌طور دقیق بررسی و محاسبه شوند. برای محاسبه متراژ کابل باید نقشه سیم‌کشی ساختمان یا پروژه مورد نظر طراحی شود. این نقشه اطلاعاتی مانند تعداد مدارها، نوع مصرف (تک فاز یا سه فاز) و محل نصب تجهیزات مختلف (پریزها، لامپ‌ها، کلیدها، و دستگاه‌ها) را در اختیار قرار میدهد. بر اساس این نقشه، مقدار کابل مورد نیاز برای هر بخش به‌طور جداگانه محاسبه میشود. در ادامه این مقاله نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق و عوامل مؤثر در انتخاب کابل را بررسی میکنیم.
شرکت مسین کابل، تولید کننده سیم و کابل با بیش از ربع قرن تجربه کاری در این حوزه
طراحی نقشه سیم کشی ساختمان
اولین گام برای نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق مورد نیاز برای یک ساختمان در سیم‌کشی طراحی نقشه سیم‌کشی است. این نقشه، یک راهنمای جامع و دقیق است و به شما کمک میکند تا دیدگاه کاملی از سیستم سیم‌کشی ساختمان خود داشته باشید. طراحی صحیح نقشه سیم‌کشی، امکان محاسبه دقیق مقدار سیم و کابل مصرفی باعث بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های اضافی میشود. اطلاعاتی که با طراحی نقشه سیم‌کشی به‌دست می‌آید، عبارتند از:
میزان سیم و کابل مورد استفاده
نقشه سیم‌کشی نشان میدهد که چه مقدار سیم و کابل در مدارهای مختلف ساختمان نیاز است. این اطلاعات بر اساس طول مسیرها و نوع بار مصرفی تعیین میشود.
میزان لوله های مورد استفاده برای سیم کشی
نقشه به شما کمک میکند تا میزان لوله‌گذاری برای عبور سیم‌ها را محاسبه کنید. این مورد برای جلوگیری از آسیب به سیم‌ها و ایمنی سیستم ضروری است.
تعداد لامپ ها، پریز ها، کلید ها و تجهیزات دیگر
هر اتاق و هر بخش از ساختمان به چه تعداد لامپ، پریز، و کلید نیاز دارد و این اطلاعات برای انتخاب نوع سیم و کابل مناسب است.
محل قرارگیری فیوز ها و جعبه تقسیم
تعیین دقیق محل نصب فیوزها و جعبه‌تقسیم‌ها بر اساس نقشه سیم‌کشی، ایمنی سیستم را تضمین میکند و در زمان تعمیرات و نگهداری کمک‌می‌کند.
با طراحی نقشه سیم‌کشی، مقدار سیم و کابل را محاسبه کرده و از بروز خطاهایی مانند هدررفت مواد یا کمبود سیم جلوگیری کنید. این نقشه و نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق به شما کمک میکند در مراحل بعدی پروژه، سیم‌کشی ساختمان را به صورت منظم و بدون مشکل انجام دهید.
انواع سایز کابل برق و جدول سایز کابل برق بطور مستقیم با مسائلی نظیر ایمنی، هزینه، مدت زمان اجرای پروژه در ارتباط است. به همین دلیل مطالعه و بررسی جدول سایز کابل برق برای مهندسان برق و متخصصین در این زمینه حائز اهمیت است.
عوامل مهم در کابل کشی برق
میزان جریان مصرفی، نوع کابل، محیط نصب، و افت ولتاژ مجاز در محاسبات دقیق کابل‌کشی نقش دارند. هدف اصلی از نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق، محاسبه دقیق متراژ کابل، انتخاب مناسب‌ترین سایز و نوع کابل است که علاوه بر تأمین نیازهای برق مصرفی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد. در این فرایند، علاوه بر محاسبه مقدار سیم برای سیستم برق‌رسانی اصلی باید کابل‌های اضافی برای سایر سیستم‌های برقی مانند تلفن، آنتن، آیفون تصویری و کولر در نظر گرفته شود. بنابراین، محاسبه متراژ کابل برق به یک فرآیند جامع و دقیق نیاز دارد تا از بروز مشکلاتی همچون افت ولتاژ و آسیب به سیستم‌های الکتریکی جلوگیری شود.
شما می‌توانید برای خرید انواع سیم و کابل، مشاوره خرید با توجه به جدول سیم و کابل و استعلام قیمت با کارشناسان ما در کابل مسین در ارتباط باشید.
چرا از نقشه سیم کشی ساختمان استفاده می کنیم؟
نقشه سیم کشی ساختمان یک ابزار گرافیکی است که اتصالات واقعی میان دستگاه‌ها و سیم‌ها را به نمایش میدهد و برای درک بهتر سیستم الکتریکی در ساختمان استفاده میشود. این نقشه برای ترسیم مدارهای الکتریکی در ساختمان ضروری است و در صورت نیاز به تعمیرات یا اصلاحات برقکار یا خود صاحب‌خانه را در جریان نحوه عملکرد سیستم قرار میدهد.
با توجه به این که مکان‌های مختلف در خانه مانند لامپ‌ها، پریزها، دوربین‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی در اتاق‌های مختلف قرار دارند و اتصالات بین اجزای مدار ممکن است به منبع برق متفاوتی متصل شوند، استفاده از نقشه سیم کشی ساختمان و نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق برای پیاده‌سازی صحیح سیستم الکتریکی بسیار مهم است. این نقشه باعث سهولت در دسترسی به سیستم و انجام تعمیرات میشود و از بروز مشکلات جلوگیری میکند.
چرا از نقشه سیم کشی ساختمان استفاده میکنیم؟ نقشه سیم کشی ساختمان و نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق برای طراحی و اجرای مدارهای الکتریکی و در هنگام تعمیرات و نگهداری ضروری است. دلایل اصلی استفاده از این نقشه‌ها و نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق عبارتند از:
بهره وری هزینه
نقشه سیم کشی دقیق میزان سیم‌کشی و تجهیزات موردنیاز را نشان میدهد و به برقکار کمک میکند تا هزینه‌های اضافی را کاهش دهد. اگر نقشه وجود نداشته باشد، ممکن است سیم کشی اضافی استفاده شود و موجب هدررفت هزینه‌ها و یا برعکس، کمبود سیم‌کشی منجر به تاخیر در پروژه میشود.
مقیاس زمانی
استفاده از نقشه سیم کشی ساختمان باعث میشود پروژه در زمان معین خود به پایان برسد. بدون این نقشه باید بیشتر منتظر تحویل سیم‌کشی جدید بود و باعث تأخیر در پروژه میشود.
جلوگیری از صدمات و افزایش ایمنی
نقشه سیم کشی ساختمان برقکار را از نقاط خطرناک و آسیب‌زا در سیستم الکتریکی آگاه میکند تا از باز کردن سیم‌های جریان‌دار و سایر خطرات جلوگیری کند. در نتیجه، ایمنی کار افزایش می‌یابد و از وقوع حوادث غیرمنتظره جلوگیری میشود.
به دلیل داشتن تنها یک پوشش عایق بر روی هادی، به این محصول سیم برق مفتولی گفته میشود، در حالی که کابل برق مفتولی از دو پوشش عایق و روکش تشکیل میشود. بازه قطر مفتول تک رشته‌ای از سایز ۵/۱ که سطح مقطع آن ۱٫۳۸ میلی‌متر است شروع شده و…
نحوه محاسبه مقدار سیم و کابل چگونه است؟
بعد از طراحی نقشه سیم‌کشی ساختمان، گام بعدی محاسبه دقیق مقدار سیم و کابل مورد نیاز است. برای انجام این محاسبه، یک روش ساده و کاربردی وجود دارد:
جمع آوری میزان سیم برای هر مدار
ابتدا باید مقدار سیم مورد استفاده برای هر مدار را طبق نقشه سیم‌کشی طراحی‌شده جمع‌آوری کنید. به عبارت دیگر، برای هر اتاق یا قسمت از ساختمان که به یک مدار خاص متصل است، مقدار سیم مصرفی را محاسبه کنید.
۱.۵ برابر کردن مقدار سیم به‌دست آمده
پس از محاسبه میزان سیم مورد نیاز برای هر مدار، عدد به‌دست‌آمده را ۱.۵ برابر کنید. این افزایشی برای جبران پیچ‌وخم‌ها، عقب‌گردها و تغییرات مسیر در سیم‌کشی است و در هنگام نصب سیستم الکتریکی به وجود می‌آید.
مثال: اگر بر اساس نقشه سیم‌کشی، هر واحد از ساختمان شما به ۱۰۰ متر سیم نیاز دارد، با این قانون در عمل باید حدود ۱۵۰ متر سیم خریداری کنید تا از مشکلات مانند نقص در سیم‌کشی، کمبود طول سیم یا نیاز به تغییرات جلوگیری کنید.
با نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق، مقدار سیم و کابل مورد نیاز برای پروژه را به طور دقیق‌تری برآورد کرده و از بروز هرگونه کمبود یا اتلاف منابع در حین عملیات نصب جلوگیری کنید.
قیمت کابل آلومینیومی تک فاز زمینی معمولاً با توجه به ابعاد کابل، ظرفیت جریان انتقالی و مشخصات فنی دیگر متغیر است. به طور کلی، کابل‌های آلومینیومی تک فاز زمینی نسبت به کابل‌های مسی قیمتی مناسب‌تر دارند و این امر به تفاوت در هزینه تولید و مواد اولیه بر می‌گردد.
محاسبه مقدار سیم مورد نیاز بر اساس زیر بنا
علاوه بر روش‌های دقیق بر اساس نقشه سیم‌کشی، یک راهکار تجربی دیگر وجود دارد که اغلب توسط افراد فنی و متخصص برای محاسبه مقدار سیم و تجهیزات سیم‌کشی استفاده میشود. در این روش به جای محاسبات دقیق بر اساس مدارها، از متراژ زیربنای ساختمان برای تخمین مقدار سیم و سایر تجهیزات استفاده میشود. مراحل نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق عبارتند از:
- زیربنای ساختمان یا واحد را محاسبه کنید
ابتدا باید زیربنای تقریبی هر واحد یا کل ساختمان را به دست آورید. این عدد به عنوان معیاری برای محاسبه تجهیزات سیم‌کشی در نظر گرفته میشود.
- مقدار سیم و لوله را محاسبه کنید
به ازای هر متر مربع از زیربنا، باید حدود دو برابر آن مقدار سیم و لوله خریداری کنید. این بدان معنی است که اگر زیربنای شما ۱۰۰ متر مربع باشد، به ۲۰۰ متر سیم و لوله نیاز خواهید داشت.
- تعداد قوطی‌ها
تعداد قوطی‌ها (شامل کلیدها و پریزها) نصف تعداد زیربنا خواهد بود. به عنوان مثال، اگر زیربنای ساختمان شما ۱۰۰ متر مربع است، تعداد قوطی‌ها ۵۰ عدد خواهد بود.
- تعداد زانوها
تعداد زانوها برای تغییر جهت سیم‌کشی استفاده میشوند، برابر با تعداد متر مربع زیربنا است. بنابراین، اگر زیربنای شما ۱۰۰ متر مربع است، به ۱۰۰ عدد زانو نیاز دارید.
برای یک ساختمان با زیربنای ۱۰۰ متر مربع طبق این روش تجربی باید موارد زیر را خریداری کنید:
- ۲۰۰ متر سیم و لوله
- ۵۰ عدد قوطی (کلید و پریز)
- ۱۰۰ عدد زانو
این روش ساده‌تر و سریع‌تر است اما شاید در برخی پروژه‌ها به اندازه روش‌های دقیق‌تر، موثر نباشد. با این حال، در پروژه‌های معمولی، این روش برای تخمین میزان سیم و تجهیزات مورد نیاز بسیار مفید است. در خرید تجهیزات سیم‌کشی به کیفیت آنها توجه کنید. استفاده از کلیدها و پریزهای باکیفیت به افزایش ایمنی و کارایی سیستم برق‌کشی ساختمان کمک میکند.
قیمت کابل آلومینیومی هوایی به عوامل متعددی بستگی دارد که در انتخاب و استفاده از آنها باید مد نظر داشت. با انتخاب کابل‌های با کیفیت و انجام نصب صحیح و نگهداری منظم، می‌توانید از اتصالات پایدار و کارآمدی برخوردار شوید.
مقدار سیم مورد نیاز برای هر واحد چقدر است؟
برای محاسبه دقیق مقدار سیم و کابل مورد نیاز برای هر واحد مسکونی باید به نوع و تعداد تجهیزات و سیستم‌های الکتریکی مختلفی در واحد توجه کنید. در جدول زیر نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق برای یک واحد مسکونی با زیربنای ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر مربع عبارتند از:
| نوع سیم / کابل | مقدار مورد نیاز | سایز |
| سیم فاز (قرمزرنگ) | ۱۰۰ متر | سایز ۱.۵ |
| سیم نول (آبی‌رنگ) | ۱۷۰ متر | سایز ۱.۵ |
| سیم ارت (زردرنگ) | ۱۷۰ متر | سایز ۱.۵ |
| سیم سیستم اعلام حریق (قهوه‌ای‌رنگ) | ۱۵۰ متر | سایز ۱.۵ |
| سیم کابل تلفن | ۶۰ متر | برای هر واحد |
| سیم کابل آنتن | ۵۰ متر | برای هر واحد |
| سیم کابل آیفون | ۶ تا ۱۰ متر | برای هر واحد |
| سیم برای کولر | ۱۰ تا ۱۵ متر | برای هر واحد |
انواع سیم های مورد استفاده در سیم کشی ساختمان
در فرآیند سیم‌کشی ساختمان، انتخاب صحیح سیم‌ها اهمیت زیادی دارد، چرا هر نوع سیم با ویژگی‌ها و کاربرد خاص خود بر ایمنی، عملکرد و هزینه‌های پروژه تأثیرگذار است. سیم‌ها در سه دسته‌بندی اصلی از نظر سایز و ضخامت، رنگ و کاربرد و جنس و ساختار تقسیم‌بندی میشوند. انواع سیم های مورد استفاده در سیم کشی ساختمان عبارتند از:
سیم ها از نظر سایز و ضخامت
سایز سیم‌ها طبق ضخامت و قطر آنها تعیین میشود. انتخاب سایز مناسب برای هر مدار یا سیستم الکتریکی اهمیت زیادی دارد، زیرا باید متناسب با نیازهای الکتریکی و ظرفیت مدار باشد. سیم‌ها در اندازه‌های مختلفی تولید میشوند و رایج‌ترین آنها به شرح زیر است:
- ۵ میلی‌متر
- ۷۵ میلی‌متر
- ۱ میلی‌متر
- ۵ میلی‌متر
- ۵ میلی‌متر
- ۴ میلی‌متر
- ۶ میلی‌متر
- ۱۰ میلی‌متر
- ۱۶ میلی‌متر
- ۲۵ میلی‌متر
- ۳۵ میلی‌متر
- ۵۰ میلی‌متر
هر یک از این اندازه‌ها برای کاربردهای خاص در سیستم‌های الکتریکی مختلف استفاده میشوند. برای سیم‌کشی لوازم پرمصرف و مهم مانند کولرها و آبگرمکن‌ها از سیم‌های ضخیم‌تر (مانند ۲.۵ میلی‌متر به بالا) استفاده میکنند.
سیم ها از نظر رنگ و کاربرد
سیم‌ها از نظر رنگ و کاربرد تقسیم‌بندی میشوند. استانداردهای دولتی برای رنگ سیم‌ها تعیین شده تا استفاده صحیح از آنها در مدارهای مختلف و برای جلوگیری از خطاها در نصب تسهیل شود. در این بخش سیم‌ها به سه دسته تقسیم میشوند:
- سیم فاز: سیم فاز در رنگ‌های قرمز، زرد یا سیاه است و جریان برق را از منبع تغذیه به لوازم الکتریکی منتقل میکند.
- سیم ارت: سیم ارت به منظور تأمین ایمنی در برابر شوک‌های الکتریکی استفاده میشود و معمولاً به رنگ‌های زرد یا سبز است.
- سیم نول: سیم نول که به رنگ آبی است، جریان برگشتی را به منبع تغذیه برمی‌گرداند و تعادل در مدار را حفظ میکند.
سیم ها از نظر جنس و ساختار
سیم‌ها بر اساس جنس و ساختار آنها به دو نوع عمده تقسیم میشوند:
- سیم مفتولی (خشک)
سیم‌های مفتولی به آنها سیم‌های خشک گفته میشود، از یک هسته واحد ساخته شده و برای نصب‌های ثابت و غیرمتحرک استفاده میشوند. این سیم‌ها در برابر پیچ خوردن و کشیده شدن مقاومت کمتری دارند، اما استحکام بالاتری دارند.
- سیم افشان
سیم‌های افشان از چندین رشته نازک سیم که به هم پیچیده تشکیل شدند. این نوع سیم‌ها بسیار منعطف و نرم هستند و به همین دلیل برای استفاده در مدارهای پیچیده‌تر مناسب‌تر هستند. سیم‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری و راحتی نصب در بسیاری از پروژه‌های برق‌کاری رایج‌تر هستند.
عوامل موثر در انتخاب سطح مقطع مناسب
در فرآیند طراحی سیستم‌های الکتریکی، انتخاب سطح مقطع مناسب برای هادی‌ها (سیم و کابل‌ها) یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مراحل است. سطح مقطع هادی باید به گونه‌ای انتخاب شود که ایمنی و کارایی سیستم را تضمین کند و در عین حال از نظر اقتصادی بهینه باشد. عوامل تعیین‌کننده در انتخاب سطح مقطع هادی عبارتند از:
نوع مصرف (تک فاز یا سه فاز)
نوع مصرف برق بر تعیین ساختار هادی تأثیر می‌گذارد. برای مثال، در سیستم‌های تک فاز سیم‌هایی با سطح مقطع کوچک‌تر استفاده میشود، در سیستم‌های سه فاز به دلیل جریان بالاتر، نیاز به هادی‌هایی با سطح مقطع بزرگتر است.
جریان مجاز
یکی از عوامل اصلی در انتخاب سطح مقطع میزان جریان است که هادی انتقال میدهد. انتخاب سطح مقطع باید به گونه‌ای باشد که هادی توانایی انتقال جریان به میزان لازم را داشته باشد بدون اینکه دچار گرم‌شدگی بیش از حد یا آسیب شود.
شرایط محیط نصب هادی
شرایط محیط نصب بر انتخاب سطح مقطع هادی تأثیرگذار است. عواملی مانند نوع نصب (روکار یا توکار) و محیط (آزاد یا داخل زمین) بر انتخاب سطح مقطع تأثیر دارد. هادی‌هایی که در محیط‌های مرطوب یا داخل زمین نصب میشوند، نیاز به سطح مقطع بزرگتری دارند تا در برابر آسیب‌های محیطی مقاوم باشند.
حداکثر دمای مجاز هادی
هادی‌ها باید در دمای معینی عمل کنند. انتخاب سطح مقطع باید به گونه‌ای باشد که هادی توان تحمل دمای بالا را داشته باشد. به‌طور معمول، سیم‌ها در دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد و گاهی بالاتر عمل میکنند، بنابراین باید از هادی‌هایی با سطح مقطع مناسب برای جلوگیری از گرم‌شدگی استفاده شود.
افت ولتاژ مجاز
یکی از معیارهای مهم در طراحی تأسیسات الکتریکی، محدود کردن افت ولتاژ در طول مسیر هادی است. افت ولتاژ باید در مرزهای مجاز قرار گیرد تا مصرف‌کننده نهایی برق، ولتاژ موردنیاز را دریافت میکند و در نتیجه عملکرد دستگاه‌ها به درستی انجام میشود.
اثر هارمونیک
هارمونیک باعث افزایش تلفات در سیستم و ایجاد اختلال در عملکرد هادی‌ها میشود. هارمونیک‌های بیشتر ممکن است نیاز به انتخاب سطح مقطع بزرگتر برای کاهش اثرات منفی آنها داشته باشند.
تنش های الکترومکانیکی
در برخی از سیستم‌ها مانند سیستم‌های الکتریکی با اتصال کوتاه، تنش‌های الکترومکانیکی شدید به وجود می‌آید. سطح مقطع هادی باید به اندازه‌ای باشد که این تنش‌ها را تحمل کند.
تنش های مکانیکی دیگر
در برخی شرایط، هادی‌ها تحت تنش‌های مکانیکی قرار می‌گیرند، مانند کشش یا فشار فیزیکی. انتخاب سطح مقطع مناسب باید به گونه‌ای باشد که هادی‌ها در برابر چنین تنش‌هایی مقاوم باشند.
حداکثر مقاومت ظاهری
هادی‌ها باید مقاومت ظاهری محدودی داشته باشند تا جریان بدون افت زیاد از آن عبور کند. این مقاومت به طور مستقیم بر تلفات انرژی و افت ولتاژ تأثیر می‌گذارد.
محاسبات سطح مقطع سیم و کابل
برای محاسبه سطح مقطع مناسب سیم و کابل از سه عامل اصلی استفاده میشود:
- جریان مجاز هادی: میزان جریان عبوری از سیم که باید مطابق با استانداردهای تعیین‌شده باشد تا دمای هادی از حد مجاز بیشتر نشود.
- افت ولتاژ: حداکثر مقدار افت ولتاژ مجاز در مسیر هادی که باید تحت کنترل قرار گیرد تا عملکرد سیستم دچار اختلال نشود.
- تلفات در طول مسیر هادی: انتخاب سطح مقطع باید به گونه‌ای باشد که تلفات انرژی به حداقل برسد، زیرا تلفات بالا می‌تواند به افزایش هزینه‌ها و افت کارایی سیستم منجر شود.
سخن پایانی
نحوه محاسبه متراژ مورد نیاز کابل برق یکی از مراحل مهم در طراحی و اجرای سیستم‌های برق‌رسانی ساختمان‌ها و تأسیسات صنعتی است. این فرآیند باید با دقت انجام شود تا علاوه بر تأمین نیازهای انرژی سیستم، ایمنی و کارایی تأسیسات تضمین گردد. عواملی مانند جریان مصرفی، نوع کابل، محیط نصب و افت ولتاژ در انتخاب صحیح کابل اهمیت دارد.
شرکت کابل مسین (سهامی خاص) با بیش از ربع قرن تجربه علمی و عملی در صنعت کابل‌سازی، جایگاهی معتبر در واردات و توزیع کابل‌های مسی و آلومینیومی در کشور کسب کرده است. مشتریان با اطمینان خاطر از محصولات این شرکت استفاده میکنند تا نیازهای خود را در زمینه سیم‌کشی و برق‌رسانی به بهترین نحو ممکن تأمین نمایند. با توجه به اهمیت انتخاب کابل مناسب در سیستم‌های برق‌رسانی، شرکت کابل مسین در تلاش است تا با آخرین استانداردهای جهانی و فناوری‌های پیشرفته، کابل‌هایی با کیفیت بالا و مطابق با نیازهای خاص مشتریان تولید و تأمین کند.
کارخانه