سیم برق و کابل برق

برای شناسائی کابل ها از حروفی استفاده می‌شود که روی کابل ها نوشته شده‌است برخی از این حرف طبق استاندارد آلمان V.D.E بشرح زیر می‌باشد:

1. N کابل با هادی مسی
2. NA کابل با هادی ألومینیوم
3. Y علامت عایق پرتو دور می‌باشد
4. H علامت ورق متالیزه می‌باشد
5. T سیم تحمل‌کننده در کابل کشی هوایی
6. R حفاظت فولادی نواری شکل
7. Y روکش کمربندی پرتو دور
8. R هادی دایره‌ای شکل می‌باشد
9. E هادی یک رشته و دایره‌ای می‌باشد
10. M هادی چند رشته
11. S هادی بشکل مثلث

مهم‌ترین و بیشترین عایقی که در ساختمان کابل ها بکار می‌رود P.V.C (پلی وینیل کلراید) است که پرتو دور یا پلاستیک نامیده می‌شود. P.V.C عایقی غیرقابل اشتعال است و این مزیت خوبی در کابل ها می‌باشد. دارای انعطاف‌پذیری زیادی می‌باشد. مواردی مانند ارزانی تولید انبوه و سادگی ساخت باعث شده که بیش از ۹۰ درصد کابل های فشار ضعیف از این عایق درست شوند.

نوعی عایق دیگر به نام PET (پلی اتیلن) برای کابل ها بکار می‌رود که آتشگیر بوده و در مکانهای اختصاصی بکار می‌رود. در بعضی از کابل ها از عایق لاستیکی استفاده می‌شود که کاربرد زیادی ندارد.

هادی کابل ها از جنس مس یا آلومینیوم می‌باشند. در صورتی‌که بخواهیم از کابلی با هادی آلومینیوم برای کابل کشی هوایی استفاده کنیم باید یک رشته آن فولاد باشد.

• سیم چند رشته ای
• سیم مفتولی

مطابق استاندارد وی‌دی‌ئی آلمان، رنگ عایق رشته‌های کابل فشارضعیف باید به ترتیب خاکستری روشن، سیاه، قرمز، آبی و سیاه باشد، بدین صورت که یک کابل دورشته‌ای تنها از دو رنگ اول، و یک کابل پنج‌رشته‌ای از هر پنج رنگ استفاده خواهد کرد.

رنگ خاکستری روشن که در این چهار نوع کابل مشترک است، به عنوان سیم صفر (MP) استفاده می‌شود و هادی با رنگ قرمز را به عنوان سیم محافظ در نظر می‌گیرند. در کابل های فشارضعیف چهاررشته‌ای، معمولاً سطح مقطع سه رشته از سیم ها با هم مساویست، و سطح مقطع هادی چهارم تقریباً نصف هادی‌های دیگر (یا کمی کوچکتر) ساخته می‌شود.

«ولتاژ نامی سیم»، به ولتاژی گفته می‌شود که سیم، برای آن ولتاژ طراحی شده‌است و بر پایهٔ آن، آزمون‌های الکتریکی را می‌انجامند. این ولتاژ را به صورت U_۰/U بیان می‌کنند که در آن U_۰، مقدار مؤثر ولتاژ میان هررشته و زمین است و U، مقدار مؤثر ولتاژ میان دو فاز.

هر کابل برق با سطح مقطع معین قادر به انتقال جریان مشخص است که اگر از آن حد بیشتر گردد ، باعث کوتاه شدن عمر و یا سوختن کابل برق و بروز حوادثی خواهد شد. لذا در طراحی یک شبکه باید سه اصل زیر رعایت شود:

• جریان برق از حد مجاز جریان کابل برق تجاوز نکند.
• افت ولتاژ نباید بیشتر از حد مجاز گردد.
• درباره سطح مقطع انتخاب شده از نظر افت توان ، محاسبات اقتصادی صورت گیرد.

سیم چند رشته ای هر چقدر هم که ضخیم باشه باز از سیم مفتولی انعطاف بیشتری داره و در جاهایی که احتیاج به دستکاری و لحیم کاری سیم هست بیشتر استفاده میشه مثل مدارهای الکترونیکی .سیم چند رشته ای در برابر پدیده خستگی مواد مقاوم تر هست و در مواقعی که این پدیده مشکل ساز باشه از سیم مفتولی کمتر استفاده میشه . پدیده خستگی مواد در اثر مرور زمان و تغییرات آب و هوایی و در نتیجه تغییر در ساختار ماده بوجود میاد که باعث شکستگی و ترک های ریزی در فلز میشه که بعدها این ترک ها بزرگتر و فلز از هم می پاشه .هزینه تولید سیم چند رشته ای بیشتر از سیم مفتول هست و در مواقعی که تعداد سیم زیاد مورد استفاده زیاد باشه و به انعطاف کمتری هم نیاز باشه از سیم مفتول استفاده می کنن .

قبل از هر چیز لازمه بگم که اونور آب ، معنی کابل با معنی سیم فرق میکنه . سیم به یک یا چند رشته فلز که ۹۹ درصد موارد فلز مس هست میگن که داخل یک قالب لاستیکی پیچیده شده . کابل به چند تا سیم میگن که داخل یک قالب لاستیکی بزرگتر جاساز شده . مثلا کابل برق از دو رشته سیم فاز و نول تشکیل شده . پس یه جورایی میشه گفت که اگه سیم نباشه  قیمت سیم و کابل اصلا کابل هم وجود خارجی نداره.

نگهداری و استفاده صحیح هر نوع وسیله‌ای از جمله کابل برق باعث ازدیاد طول عمر آن خواهد شد که در این خصوص جا دارد چند نکته مهم زیر توجه نمود:

1. کابل برق پلاستیکی(PVC) را نباید در زمستان (درجه حرارت کمتر از صفر باشد) کابل کشی نمود.
   اگر در چنین مواقعی لازم به کابل کشی بود باید قبلا قرقره کابل را در اتاق یا انبار گرم نمود و سپس فورا آن را مورد استفاده قرار داد.
2. اگر کابل برق در خاک گذاشته شود، باید گودالی به عمق ۷۰ سانتی‌متر حفر گردد و کمی خاک نرم در آن ریخته و پس از گذاشتن کابل به اندازه ۲۰ سانتی‌متر خاک نرم روی کابل بریزید و روی آن را آجر قرار دهید و بعد داخل گودال را با خاک معمولی پر کنید.
3. هنگام نصب کابل برق نباید شعاع خمش کابل از ۱۲ تا ۱۵ برابر قطر خارجی آن کمتر باشد.